Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính (hay còn được gọi là carbon hoạt tính, tên tiếng Anh là Activated Carbon) là một dạng carbon có độ xốp cao, rất nhiều vết nứt, lỗ rỗng nhỏ đến kích thước phân tử. Cấu trúc đặc biệt như vậy làm cho diện tích bề mặt của than hoạt tính rất lớn, từ đó dễ dàng hấp thụ và phản ứng với nhiều chất khác nhau.
Than hoạt tính được tạo ra từ việc đốt các nhiên liệu giàu cacbon như gỗ, than đá, gáo dừa, tre ở nhiệt độ cao từ 600 đến 900 độ C trong điều kiện yếm khí.
Các loại than hoạt tính
Than hoạt tính có 5 dạng vật lý phổ biến như sau:
Than hoạt tính dạng bột
Than hoạt tính được nghiền thành bột mịn với kích thước từ 0.2mm đến 0.5mm. Than hoạt tính dạng bột có giá thành rẻ do dễ sản xuất, bề mặt tiếp xúc rất lớn nên được sử dụng trong các ứng dụng cần pha chế như trong mỹ phẩm, kem đánh răng,... và xử lý hóa chất.
Do tính chất dễ bị rửa trôi và không ổn định nên than hoạt tính dạng bột chủ yếu được sử dụng dưới dạng bổ trợ ở các hệ thống xử lý nước phèn công nghiệp hay sử dụng trong màng lọc RO.
Than hoạt tính dạng hạt
Ở dạng này, các hạt than hoạt tính có hình dạng ngẫu nhiên với kích thước từ 0.2 đến 5mm. Than hoạt tính dạng hạt cứng và bền hơn dạng bột, kích thước lớn khó bị rửa trôi nên thường được ứng dụng cho việc xử lý nước thải công nghiệp, nước dùng sinh hoạt.
Than hoạt tính dạng viên nén
Than hoạt tính ở dạng này được nén và tạo thành hình trụ có đường kính từ 0.8 đến 5mm. Than hoạt tính dạng viên nén với cấu trúc hình trụ nên cứng cáp, bền bỉ hơn các dạng than khác, có kích thước vừa phải và có diện tích bề mặt tiếp xúc lớn, do đó được sử dụng để lọc khí độc cực tốt.
Than hoạt tính dạng ống
Than hoạt tính dạng ống có được tạo hình thành những ống lớn có đường kính từ 1cm đến 5cm để sử dụng trong công nghiệp và các hệ thống lọc lớn.
Than hoạt tính dạng tấm
Than hoạt tính dạng tấm là sự kết hợp giữa khung định hình và miếng mút được tẩm bột than để sử dụng trong việc lọc sạch không khí.
Than hoạt tính có tác dụng gì?
Với tính chất hấp thụ của mình, than hoạt tính được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như:
Ứng dụng xử lý nước
Than hoạt tính sẽ loại bỏ các chất hữu cơ, chất hóa học, tạp chất hòa tan trong nước, được ứng dụng trong cả xử lý nước thải, nước sinh hoạt và nước uống tinh khiết.
Ứng dụng trong xử lý khí thải, khử mùi
Than hoạt tính được sử dụng khử mùi rộng rãi trong máy khử mùi nhà bếp, khử mùi trong xử lý nước thải và nước uống tinh khiết, khử mùi và diệt khuẩn trong máy lạnh, xử lý khí thải trong công nghiệp.
Ứng dụng trong y tế
Than hoạt tính điều trị hiệu các chứng như đầy hơi, tiêu chảy, đau dạ dày, đường ruột, thải độc...nhờ hấp thụ các chất có hại cho cơ thể và thải ra bên ngoài theo đường tiêu hóa.
Ứng dụng trong công nghiệp
Trong công nghiệp than hoạt tính được dùng để xử lý kim loại cuối, điển hình là dùng trong tinh chế dung dịch mạ điện. Than hoạt tính còn có ứng dụng trong công nghiệp khai khoáng chiết xuất và lọc vàng, bạc, các kim loại quý khác.
